ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအခါေတာ္ေန႕

တရားခ်စ္ခင္သူေတာ္စင္အေပါင္းတုိ႕ ယေန႕သည္ “နယုန္လျပည့္ေန႕” ျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာသမုိင္းမွာ နယုန္လျပည့္ေန႕ကို “မဟာသမယေန႕” လုိ႕ ထူးထူးျမတ္ျမတ္ သတ္မွတ္ပူေဇာ္ခဲ့ပါတယ္။ မဟာ၀နဆုိတဲ့ ေတာႀကီးထဲမွာ မဟာသႏၷိပါတဆုိတဲ႕ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္တဲ႕ အစည္းအေ၀းႀကီးတစ္ရပ္ က်င္းပခဲ့ၿပီး အလြန္ထူးဆန္းမြန္ျမတ္တဲ့ တရားေတာ္မ်ားကုိ ေဟာခဲ႕,နာခဲ့ၾကရလို႕ မဟာသႏၱိသုခဆုိတဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈႀကီးကို ရခဲ့ၾကတဲ့ မဟာသမယ Significant Occasion of Great Assembly (သုိ႕)The great occasion of peace of brotherhood ႀကီးက်ယ္သည့္ အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပရာ ႀကီးျမတ္သည္႕အခါေတာ္(သုိ႕)ကမၻာ့ညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ား၏ “ႀကီးျမတ္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေန႕” ပဲလို႕ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာဦး မဟာသမၼတမင္းမွစၿပီး မင္းစဥ္မင္းဆက္ အစဥ္မပ်က္ ဆင္းသက္လာခဲ့ရာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ မင္းတုိ႕ကုိလြန္၍ ၾသကၠာကမင္းဆက္သုိ႕ေရာက္မွ သာကီမင္းမ်ဳိးႏွင့္ ေကာလိယမင္းမ်ဳိးဟူ၍ ေနရာေဒသကုိစြဲကာ အမည္ႏွစ္မ်ဳိးကြဲခဲ့ရာ မင္းဆက္ရာေပါင္းမ်ားစြာ လြန္ေသာခါ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမအရင္းတုိ႕သည္ အခ်င္းခ်င္း ေသြးရင္းသားရင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းစြာ မသိၾကေတာ့ဘဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ကၽြန္းေတာ္ထဲမွာ ၿမဳိ႕ျပတည္ကာ အေျခခ်ေနၾကတဲ့ သာကိယ၀ံသ လူမ်ဳိးေတြနဲ႕ ကေလာေတာထဲမွာ ၿမဳိ႕ျပတည္ေထာင္ကာ ေနၾကတဲ့ ေကာလိယ၀ံသ လူမ်ဳိးေတြဟာ နယ္ျခားမ်ဥ္းျဖစ္တဲ့ ေနရာဟိနီျမစ္က ေရကို မုိးေခါင္သည့္ မုိးဦးကာလ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေရးအတြက္ ေရလုၾကရာမွ စၿပီး ႏွစ္ျပည္ေထာင္စစ္ပြဲႀကီးျဖစ္ဘုိ႕ ခလုပ္တစ္ခ်က္ႏွိပ္ အေနအထား၊ စစ္ေသနာပတိ၏ စစ္မိန္႕ေပးသံကုိ စစ္သားတုိ႕ နားစြင့္ေနၾကသည္႕ အေနအထားမွာ ျမတ္ဗုဒၶ ႂကြေတာ္မူခဲ့ရပါတယ္။ ဟိမ၀ႏၱာမွာ ျမစ္ဖ်ားခံသည့္ ေရာဟိနီျမစ္သည္လည္း ႏွစ္ျပည္ေထာင္ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းတုိ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနၾကေဟ့လို႕ ေျပာေနသည့္အလား ဟိမ၀ႏၱာ အန၀တတ္ေရအုိင္မွ လွ်ံထြက္သည္႕ ေရတုိ႕ကို သယ္ေဆာင္ကာႏွစ္ျပည္ေထာင္အၾကားမွာ ေအးခ်မ္းစြာ စီးသြားေနပါတယ္။ သုိ႕ေသာ္ ေရာဟိနီျမစ္သည္ ကမ္းနားတေလွ်ာက္က လယ္သမားတုိ႕၏ အလုိဆႏၵကို လုိသေလာက္ မျဖည့္စြက္ႏုိင္ခဲ့ပါ။ လူတုိ႕၏ ေလာဘကား ဘယ္ေတာ့မွ မျပည့္ႏုိင္တဲ့ ပင္လယ္နဲ႕လဲတူတယ္။ တုိးမိ,ေတြးမိရာ အကုန္၀ါးသည့္ ေတာမီးႏွင့္လဲတူတယ္။
သာကီ၀င္ လယ္သမားႏွင့္ ေကာလိ၀င္လယ္သမားမ်ား ေရလုရာကစ၍ ေက်းရြာ၊ နိဂုံး၊ တုိက္နယ္၊ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခရုိင္၊ တုိင္း၊ ေနျပည္ေတာ္၊ ေရႊနန္းေတာ္ ဘုရင္မင္းတရားမ်ားအထိ အဆင့္ဆင့္ကူးစက္ကာ အမႈိက္ကစျပာႆာဒ္ မီးေလာင္သလို ႀကီးက်ယ္သည့္ ႏွစ္ျပည္ေထာင္စစ္ပြဲႀကီးဆင္ႏြဲဘုိ႕အဆင္သင့္ ျပင္ေနၾကပါတယ္။ သာကီ၀င္တုိ႕ဘက္က ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ၿပီးလို႕ မဟာနာမ္မင္းအုပ္ခ်ဳပ္ခ်ိန္, ေကာလိယ၀င္တုိ႕ဘက္က ဘုိးေတာ္အဥၨနမင္းႀကီး နတ္ရြာစံၿပီး သုပၸဗုဒၶမင္းအုပ္ခ်ဳပ္ခ်ိန္လုိ႕ ထင္ရပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္လုံးမွာ သူေတာ္ေကာင္းတရားကင္းၿပီး ကိေလသာေတြ,ေဒသ,မာနေတြနဲ႕ အံတင္းေနၾကပါတယ္။ ရန္ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ၀ိ၀ါဒ, ကလဟတုိ႕ရဲ႕ ဇာစ္ျမစ္ကို မသိၾကဘဲ စစ္ျပင္ၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႕ဘ၀ဇာတ္ခုံမွာ ျဖစ္ရတဲ့ ျပႆနာေတြက အစုံပါဘဲ။
သမၼာဒိ႒ိဆုိတာ Right understanding of problems of human life လူသားေတြရဲ႕ ဘ၀ျပႆနာကို မွန္ကန္စြာ သိျမင္နားလည္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ျပည္ေထာင္ၾကားမွာ ျပႆနာက ေရပါပဲ။ ေနာက္မွန္ကန္စြာ သိရမွာက ဘာလဲဆုိေတာ့ “ျပႆနာရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္း လုိတယ္” ဆုိတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သမၼာဒိ႒ိ Right understanding of sources of human problems လူ႕ဘ၀ျပႆနာမ်ားရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္း လုိတယ္ဆုိတာကို မွန္ကန္စြာ နားလည္ဖုိ႕ပါပဲ။ ဘ၀ျပႆနာႏွင့္ ဘ၀ျပႆနာတုိ႕ရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းကုိ နားမလည္ခဲ့ရင္ ဒီျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းနည္းကုိလဲ နားလည္ဖုိ႕ ဖက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြဟာ ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ ျမတ္ဓမၼကို မ်က္ႏွာလႊဲၾကလွ်က္ လယ္သမားႏွစ္ဦး ေရရလိုသည့္ျပႆနာကို စစ္ခင္း၍ ေျဖရွင္းၾကဖုိ႕ လုပ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ တတိယ သမၼာဒိ႒ိက ဘ၀ျပႆနာကို နည္းမွန္လမ္းမွန္ ေျဖရွင္းျခင္း To understand rightly how to solve the problems ျဖစ္ပါတယ္။
ေဆြမ်ဳိးတုိ႕ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူလုိ၍ ႂကြေတာ္မူလာေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ေဆြမ်ဳိးမ်ား ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနၾကဖုိ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ ညီညြတ္တဲ့ တရားမ်ားကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျမစ္၏ ေကာင္းကင္မွာေနၿပီး ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမအေပါင္းတုိ႕ သင္တုိ႕ ငါတုိ႕သည္ ဘုိး၊ ေဘး၊ ဘီ၊ ဘင္ မင္းစဥ္မပ်က္ တစ္ေသြး တစ္သားတည္း ဆင္းသက္လာခဲ့ၾကတဲ့ ေသြးရင္းသားရင္း ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမအရင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္း မစူးစမ္းဘဲ မဆင္မျခင္ မျပဳၾကႏွင့္။
“ကမၻာေျမႀကီးမ်ား ၿပဳိကြဲေလလွ်င္ ဘယ္လုိမ်ား ေနရမလဲ” လုိ႕ အေၾကာင္းမဲ့ေတြးၿပီး ေၾကာက္ေနတဲ့ ယုန္ကေလးအနီးက ထန္းရြက္ေျခာက္ေပၚမွာ ဥသွ်စ္သီးေၾကြက်သည္ကို ကမၻာေျမႀကီး ၿပဳိသြားၿပီအထင္ႏွင့္ လန္႕၍ေျပးေနေသာ ယုန္ကေလး၏ “ေျမၿပဳိတယ္” ဆုိတဲ့ အသံကုိ ၾကားကာမွ်ျဖင့္ ေတာတိရစၦာန္ေတြ အဆင့္ဆင့္လုိက္ကာ တအုပ္ႀကီးေျပးၾကေတာ့ ေတာႀကီးပ်က္လုနီးပါး ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ကုိယ္တုိင္ ၾကား, ျမင္, သိ မဟုတ္ဘဲ သူတစ္ပါး ေျပာသံၾကားကုိ အေလးဂရုျပဳသူတုိ႕သည္ ပရပတၱိ-သူတစ္ပါးဖုိ႕ခ်ည္း ျဖစ္သည္လုိ႕ ဒုဒၵဳဘဇာတ္မွာ မိန္႕ဆုိထားပါတယ္။ ျမစ္ကေလး ျခားနား ေနတာနဲ႕ လူမ်ဳိးျခားမ်ား မဟုတ္ၾကဘူး။ ေသြးသားရင္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း အရင္းအျမစ္ကို သိေအာင္လုပ္ၾက၊ ျပႆနာရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းဟာလဲ တန္ဘုိးနည္းလွတဲ့ ေရကေလး တစ္ေပါက္ပဲ လူတို႕ရဲ႕ ေသြးတစ္စက္ေလာက္မွ် တန္ဘုိးမရွိပါဘူး။ ၀ိ၀ါဒ၏ အေၾကာင္းရင္းကုိ သိေအာင္လုပ္ၾကဟု ဒုဒၵဳဘဇာတ္ျဖင့္ ဆုံးမေတာ္မူပါတယ္။
တရားခ်စ္ခင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတုိ႕ - ငုံးေတြ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာဟာ အခ်င္းခ်င္း ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ရွိၾကတုန္းက မုဆုိးပစ္အုပ္သည့္ ပုိက္ကြန္ကို တစ္ညီတည္း မ,ယူကာ ေသေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကတယ္။ အခ်င္းခ်င္း ၀မ္းမသာႏုိင္ၾက၊ ညီညြတ္မႈ မရၾကတဲ့အခါ ပုိက္ကြန္ကုိ မ,ခ်ီႏုိင္သည္႕ အင္အား မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ အားလုံး ေသဆုံးၾကရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၀မ္းသာေၾကနပ္ေအာင္ ေနၾက။ အခ်င္းခ်င္း ၀မ္းေျမာက္ေနၾကမွ ညီညြတ္တဲ့ ခြန္အားကိုရမယ္။ အဒါမွ တကယ့္ခြန္အား မုဆုိးဟာ ေနွာက္ယွက္ဖုိ႕ အၿမဲေစာင့္ၿပီး ေခ်ာင္းေနတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေအာင္ မေနတတ္ရင္ မုုုဆုိးအစာ ျဖစ္တတ္တယ္ဟု သေမၼာဒမာနဇာတ္ေတာ္ျဖင့္ ၀မ္းေျမာက္စြာေနနည္း,ရႈနည္းကုိလည္း ဆုံးမေတာ္မူပါတယ္။
တရားခ်စ္ခင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတုိ႕ သစ္ပင္တုိ႕သည္ ငယ္ပင္ငယ္ေသာ္လည္း အခ်င္းခ်င္းမွီကပ္၍ ၾကပ္ညပ္စြာ ေပါက္ေရာက္ေနပါလွ်င္ ေလျပင္းမုန္တုိင္း တုိက္ခတ္ေသာ္လည္း မၿပဳိလဲႏုိင္ပါ။ ႀကီးမားေသာ သစ္ပင္ႀကီးသည္ လြင္ျပင္မွာ တစ္ပင္တည္း ေပါက္ေရာက္ေနခဲ့ေသာ္ ေလျပင္းတုိက္ခတ္၍ ၿပဳိလဲႏုိင္ပါတယ္။ ထုိနည္းတူစြာ အင္အားပင္ႀကီးမားေသာ္လည္း စည္းလုံးညီညြတ္မႈ မရွိခဲ့ေသာ္ ရန္သူတုိ႕ လြယ္ကူစြာ တုိက္ခိုက္ ၿဖဳိဖ်က္ႏုိင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ထိထိစပ္စပ္ စိစိညပ္ညပ္ ေပါက္ေနတဲ့ ေတာအုပ္ႀကီးလို အခ်င္းခ်င္း ေသြးသားအရင္းပီသစြာ ေက်ာခ်င္း ရင္ခ်င္းကပ္ ေနၾကဖုိ႕ကုိ ရုကၡဓမၼဇာတ္ေတာ္ျဖင့္ ဆုံးမေတာ္မူပါတယ္။
တရားခ်စ္ခင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတုိ႕ လူတုိ႕ျပဳဖြယ္ရာ အရာရာေသာ ကိစၥတုိင္းမွာ ခြန္အားသုံးလွ်င္ ၿပီးစီးတယ္လုိ႕ ခြန္အားႀကီးသူတို႕ ယူဆၾကတယ္။ အဲဒါ တကယ္မမွန္ဘူး။ ဗာလေခၚဆုိ ထုိပုဂၢဳိလ္တုိ႕အတြက္ ထုိခြန္အားသည္ ခြန္အားသုံးတဲ့ ဗာလကုိ ျပန္သတ္ဖုိ႕ ျဖစ္တတ္တယ္။ လယ္ထဲက ထယ္ခဲႀကီးမားေနတဲ့ ဘီလုံးမေလးက လမ္းေလွ်ာက္လာတဲ့ ဆင္ေျပာင္ႀကီးကို ေတာင္းပန္ရွာတယ္။ ထယ္ခဲၾကားမွာ သူမရဲ႕ သားကေလးေတြ ရွိေနပါတယ္။ အေတာင္မေပါက္ေသးလုိ႕ မပ်ံႏုိင္ေသးပါဘူး၊ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ငွက္ငယ္ေလးေတြကုိ မနင္းမိေအာင္ ေရွာင္ကြင္းသြားဖုိ႕ ရုိ႕ရုိ႕ႀကဳိးႀကဳိး ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆင္ေျပာင္ႀကီးက သူ႕ရဲ႕ခြန္အားကို အားကုိးမာန္ရစ္ၿပီးေတာ့ ဗီလုံးငွက္မေလးရဲ႕ ေတာင္းပန္စကားကုိ အေလးမထားဘဲ “ငါ့လမ္းငါေလွ်ာက္ ဘယ္ေရာက္ေရာက္ေပါ့” ဆုိကာ အေတာင္မေပါက္ေသးတဲ့ ငွက္ငယ္ကေလးမ်ားကို နင္းသက္သြားခဲ့လို႕ ငွက္ငယ္ကေလးမ်ား ေသဆုံးခဲ့ၾကရရွာတယ္။
ခြန္အားပင္ငယ္ေသာ္လည္း စည္းရုံးအားေကာင္းတဲ့ ဗီလုံးငွက္မေလးဟာ က်ီးကန္းကိုစည္းရုံး ဆင္ႀကီး၏မ်က္လုံးကို ေဖာက္ေစခဲ့တယ္။ ယင္မမဲရုိင္းေတြသိမ္းသြင္းကာ ဆင္ေျပာင္ႀကီး၏ မ်က္လုံးေပါက္မွာ ပုိးေလာက္ေတြ တြယ္ေစခဲ့တယ္။ ဖားကို စည္းရုံးႏုိင္ျပန္ေတာ့ ေတာင္ေခ်ာက္ ကမ္းပါးကေန ေအာ္ေစခဲ့တယ္။ ေရရွိတယ္အထင္ႏွင့္ ဆင္ကန္းေတာတုိးေတာ့ ေတာင္ကမ္းပါးက ေခ်ာက္ထဲက် ေသခဲ့ရတယ္။ အင္အားသုံး၍ ေဒါသျဖင့္ မျပဳသင့္ေၾကာင္း ေကာင္းစြာဆုံးမေသာအားျဖင့္ လဋဳကိကဇာတ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ျပႆနာေတြရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းေတြဟာ ေလာဘ,ဒါသ,ေမာဟ,မာနေတြပါပဲ။ မိမိသဏၭာန္မွာျဖစ္တဲ့ ကိေလသာေတြကုိ မိမိကုိယ္တုိင္ သိျမင္နားလည္တဲ့အခါ မိမိကုိယ္ကို ယဥ္ေက်းေစဖုိ႕ အတၱဒႏၱသုတ္၊ မိမိကုိယ္ကို မိမိကုိယ္တုိင္ ဒဏ္ထားဖုိ႕ မိမိ၏လက္ကုိင္ဒုတ္ေတာင္ေ၀ွးသဖြယ္ သုံးစြဲဖုိ႕ အတၱဒႏၱသုတ္၊ မိမိတုိ႕၏ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာမ်ားသည္ မိမိတုိ႕၏ ေကာင္းက်င့္ေကာင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ၾကရတယ္။ မိမိတုိ႕၏ မေကာင္းက်ဳိးဆုိးျပစ္ ဆင္းရဲဒုကၡ ေဘးရန္မ်ားသည္ မိမိတုိ႕ မေကာင္းမႈ အက်င့္ဆုိးမ်ားေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ၾကရတယ္ စသည့္သေဘာမ်ားကို အတၱဒႏၱသုတ္ျဖင့္ ဆုံးမေတာ္မူရာမွာ သာကိယ ႏွင့္ ေကာလိယ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ ျဖစ္လုနီးပါး စစ္ပြဲႀကီးရဲ႕ တင္းမာမႈမ်ားဟာ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းျခင္းသုိ႕ ေျပာင္းခဲ့ရပါတယ္။ ေဒါသ,မာနေတြ က်ဆင္းသြားေတာ့ ေဆြရင္းမ်ဳိးရင္း ေသြးရင္းသားရင္း ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမရင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းစြာသိၾကၿပီး လက္နက္မ်ားကို ေရာဟိနီျမစ္ထဲမွာ ေမွ်ာခ်,ေနာင္ေတာ္ျမတ္ဗုဒၶကို ဦးႏွိမ္ခ် ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရယူခဲ့ၾကပါတယ္။
အၿပီးတုိင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအရယူဖုိ႕ တစ္ဘက္(၂၅၀)စီေသာ စစ္သည္ေတာ္မင္းမ်ဳိးတုိ႕ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ သာကီ၀င္ ေကာလိယ၀င္ ရဟန္းငါးရာတုိ႕ကို ဟိမ၀ႏၱာ ကုဏာလေရအုိင္အနီးမွာ ကုဏာလဇာတ္ကုိ ေဟာျခင္းျဖင့္ သာသနာေတာ္၌ စြဲၿမဲစြာ ေပ်ာ္ေနေစခဲ့ပါတယ္။ နယုန္လျပည့္ေန႕မွာေတာ့ မဟာ၀နဆုိတဲ့ ကပိလ၀တ္အနီး ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ေျခက ေတာႀကီးထဲမွာ ရဟန္းငါးရာလုံး အၿပီးတုိင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သႏၱိသုခကုိ အပုိင္ရ၍ရဟႏၱာျဖစ္ၾကပါတယ္။ ထုိစစ္ေျပၿငိမ္းသည့္ စစ္သည္ေတာ္ဘ၀ေျပာင္း သာကိယ-ေကာလိယ မင္းမ်ဳိးရဟန္းငါးရာႏွင့္ မေရမတြက္ႏုိင္ေသာ နတ္ျဗဟၼာမ်ား သက္ရွိျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ နိမၼိတဘုရားတုိ႕ရဲ႕ႀကီးျမတ္တဲ့ အစည္းအေ၀းႀကီးကို ဒီနယုန္လျပည့္ေန႕မွာ ဆင္ယင္က်င္းပေတာ္မူၾကၿပီး ဘုရားႏွစ္ဆူတုိ႕အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးေျဖၾကားေတာ္မူၾကကာ တရားေဒသနာ (၆)မ်ဳိးကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ယခုလို ႀကီးက်ယ္မြန္ျမတ္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ႀကီးမ်ားကုိ မဟာသမယေခၚပါတယ္။ အဲဒီျဖစ္ရပ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရာေန႕ကုိ ‘မဟာသမယေန႕’ေန႕လို႕ေခၚပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား တုိင္းရင္းသူ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေတြဟာ ပင္လုံမွာ စည္းလုံးညီညြတ္ခဲ့ၾကၿပီး လြတ္လပ္ေရးရယူခဲ့ၾကေတာ့ ေဖေဖၚ၀ါရီလ(၁၂)ရက္ေန႕နဲ႕ ဇန္န၀ါရီ(၄)ရက္တုိ႕ဟာ ျမန္မာတုိ႕ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ႕ေပ်ာက္မရတဲ့ မဟာသမယေန႕မ်ားပါပဲ။ ဇူလုိင္လ(၄)ရက္ေန႕ဟာ အေမရိကန္တုိ႕ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အခ်င္းခ်င္း တုိက္ခုိက္သတ္ျဖတ္လာရာက ၿငိမ္းခ်မ္းညီညြတ္ၾကၿပီိး လြတ္လပ္ေရးရယူကာ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ေန႕ဟာလည္း အေမရိကန္ေတြရဲ႕ မဟာသမယပဲျဖစ္ရမွာပါ။ ရွင္ဘုရင္ေတြက Land ဆုိတဲ့ ေျမႀကီးေတြ နယ္ေျမေတြကို လက္တကမ္း လက္လွမ္းမွီရာ သိမ္းပုိက္စုိးစံခဲ့တဲ့ အဂၤလန္၊ အုိင္ယာလန္၊ စေကာ့တလန္ စတဲ့ ကၽြန္းကေလးေတြေပၚမွာ The Act of Union ဆုိတဲ့ ညီညြတ္ေရး ဥပေဒတစ္ခုကုိ စုေပါင္းေရးဆြဲခဲ့ၾကၿပီး ရွင္ဘုရင္တစ္ေယာက္တည္း၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တစ္ေယာက္တည္း၊ ပါလီမာန္တစ္ခုတည္း၊ ၀ါဒတစ္ခုတည္းမွာ ေပါင္းစုညီညြတ္ၾကၿပီး United Kingdom ညီညြတ္ေသာ ဘုရင့္ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ စတင္ခဲ့ၾကတဲ့ ၁၈၈၀ ခုႏွစ္မ်ားလဲ အဂၤလန္တုိ႕သမုိင္း မေမ႕ႏုိင္တဲ့ မဟာသမယဘဲ ျဖစ္မွာပါ။
ကမၻာအႏွံ႕ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေပါင္းစုံ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ United Nations ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးဟာလည္း World Peace=ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ World Security=ကမၻာ့လုံၿခဳံေရး၊ International Cooperation=တုိင္းျပည္အသီးသီး လူမ်ဳိးအသီးသီးတုိ႕ ပူးေပါင္းညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရး၊ International Brother hood Spirit=က်ယ္ျပန္႕တဲ႕ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းစိတ္ဓာတ္ေတြေမြးၿပီး အခ်င္းခ်င္း လက္တြဲေဆာင္ရြက္ေရးစတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႕ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာ(၂၄)ရက္ေန႕မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တယ္။ အဲဒီလို တုိင္းျပည္ႏုိင္ငံအားလုံး ညီညြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ကုလသမဂၢေန႕ႀကီးဟာလဲ Great Occasion Of United Nation=ကုလသမဂၢ မဟာသမယေန႕ႀကီးလို႕ ဆုိရမွာပါဘဲ။ သုိ႕ေသာ္-
အထက္နားမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ ညီညြတ္ေသာအခါေတာ္ေန႕၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာအခါေတာ္ေန႕၊ လြတ္လပ္ေသာ အခါေတာ္ေန႕မ်ားဟာ ေလာကီနယ္မွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာနေတြနဲ႕သာ လုံးေထြးရစ္ပတ္ သတ္မွတ္ထားၾကတာေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို မသိေယာင္ေဆာင္မႈ၊ သူတစ္ပါးကို အျပစ္ဖုိ႕တင္မႈ၊ မိမိကုိယ္ကိုအမွန္ထား ေရွ႕တန္းတင္မႈ၊ တင္းမာမႈ၊ ပူပန္မႈ၊ မေၾကနပ္မႈ၊ အတုိင္းအတာႏွင့္ စည္းကမ္းမဲ့ လိုလားမႈေတြ ျပည့္၊ ဒုကၡေတြ ဘ၀ဂ္ထိေနၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သာကိယမင္းႏွင့္ ေကာလိယမင္းတုိ႕က ျမတ္ဗုဒၶႏွစ္ဆူကို သဘာပတိထား နတ္ျဗဟၼာမ်ားစြာ တက္ေရာက္တဲ့ မဟာသမယ=ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္တဲ့ အၿပီးတုိင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အခါေတာ္ေန႕ က်စ္လစ္ခုိင္မာတဲ့ ဘယ္ေတာ့မွ မၿပဳိလဲဘဲ သႏၱိနိဗၺာန္ဟူေသာ တစ္ခုတည္းေသာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတုိင္ထားၿပီး အရဟတၱဖုိလ္စိတ္ တစ္စိတ္တည္းေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ တကယ့္ညီညြတ္ေသာ အခါေတာ္ေန႕ႀကီးကို အျပန္အလွန္ သုံးသပ္ၾကဖုိ႕ အေလးအနက္ ႏႈိးေဆာ္ပါတယ္။
အၿပီးတုိင္ခုိင္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေရးေအာင္ပြဲရ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသူ၊ ညီညြတ္သူတုိ႕ စည္းေ၀းၾကသည့္ ဤ မဟာသမယေန႕မွာ ျမတ္ဗုဒၶက ေလာက၏ျပႆနာ, ဘ၀၏ ျပႆနာတုိ႕ကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႕ႏွင့္ ေလာကဘ၀ စရုိက္ေကာင္းမ်ား ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိးတက္ဖုိ႕အတြက္ တရားေဒသနာ ဓမၼ (၆)မ်ဳိး ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
၁။ ရယူလုိျခင္း၊ သိမ္းပုိက္လုိျခင္း၊ ပိုင္ဆုိင္ထားလိုျခင္း
ဆုိတဲ့ ေလာကျပႆနာ၏ အေၾကာင္းရင္း မူလ ‘ေလာဘတဏွာ’ ကုိပယ္စြန္႕ဖုိ႕ သမၼာပရိဗၺာဇနိယ သုတ္ေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
၂။ ရန္ျဖစ္ျခင္း၊ ျငင္းခုံျခင္း၊ ကြဲျပားျခင္း၊ ညွင္းဆဲျခငး္ ဆုိတဲ့ ဘ၀ျပႆနာ၏ အေၾကာင္းရင္းမူလ ‘ေဒါသ၊ အာဃာတ’ ကုိ ပယ္သတ္ဖုိ႕အတြက္ ကလဟ ၀ိ၀ါဒသုတ္ေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
၃။ ဘ၀ျပႆနာအေထြေထြႏွင့္ သူ၏အေၾကာင္းရင္း တုိ႕ကို အမွန္အတုိင္း မသိ၊ နားမလည္ႏုိင္မႈဟူေသာ ‘အ၀ိဇၨာ၊ ေမာဟ’ကုိ ပယ္စြန္႕ႏုိင္ဖုိ႕ မဟာဗ်ဴဟသုတ္ေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
၄။ ေထာက္တည္ မရ၊ ဦးတည္ရာ မရွိ၊ အေၾကာင္း အက်ဳိးမဲ့ ေတြးေတာၾကသည့္ တကၠီ၀ါဒီ အေတြးအေခၚသမားတုိ႕၏ ေလတုိက္ရာလြင့္သည့္ မုိးတိမ္ကဲ့သုိ႕ေသာ စိတ္ကုိ ေထာက္တည္ရာရ, ၿငိမ္သက္ၾကေစဖုိ႕ စူဠဗ်ဴဟသုတ္ေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
၅။ စိတ္ထား ႏူးညံ့သူ၊ ယုံၾကည္မႈ၊ ၾကည္ညဳိမႈ၊ သဒၶါအား ေကာင္းသူတုိ႕အတြက္ ယုံၾကည္မႈ၊ ေၾကနပ္ၾကည္ညဳိမႈတုိ႕ျဖင့္ ျပည့္ေနေသာစိတ္ကုိ ‘သဒၶါ၊ ပညာ’ တုိ႕ျဖင့္ မတိမ္းမေစာင္း ထိန္းေၾကာင္းဖုိ႕အတြက္ တု၀ဋကသုတ္ေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
၆။ ေ၀ဖန္စိစစ္ျခင္းမ်ားၿပီး ယုံၾကည္မႈအားနည္းၾကသည့္ ပညာတတ္မ်ားး၏ စိတ္ကုိ တည္ၾကည္ တည့္မတ္ေစဖုိ႕ ပုရာေဘဒ သုတ္ေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
တရားခ်စ္ခင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတုိ႕ ဤသုိ႕လွ်င္ အလြန္မွတ္သားဖြယ္၊ ၾကည္ႏူးဖြယ္ေကာင္းသည့္ တရားေဒသနာ(၆)သုတ္တုိ႕ကို နယုန္လျပည့္ မဟာသမယ အခါေတာ္ေန႕မွာ လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊ သတၱ၀ါမ်ားစြာတုိ႕ နာၾကားခြင့္ ရရွိၾကသျဖင့္ မ်ားစြာေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးရၾက၊ အၿပီးတုိင္ ညီညြတ္ၾက၊ ၿငိမ္းေအးၾကရသလို ေလာကျပႆနာ ဘ၀ျပႆနာတုိ႕၏ အေၾကာင္းရင္းတုိ႕ကို အမွန္သိေအာင္ရွာ၊ မဟာသမယသုတၱာန္(၆)မ်ဳိးမွာ လာသည့္နည္း(၆)ပါးတုိ႕ျဖင့္ ဘ၀ျပႆနာတုိ႕ကို ေျဖရွင္းႏုိင္ၾကပါေစ။ အလြန္ခုိင္ၿမဲညီညြတ္မႈ Consolidated Unity မြန္ျမတ္သည့္ စိတ္ဓာတ္တုိ႕ ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိးတတ္မႈ Good-Will Progress အသိဉာဏ္ပညာ ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိးတတ္မႈ Intellectual Progress တုိ႕ကို ေလာက၏ဆရာ ျမတ္ဗုဒၶဆုံးမသည့္ သာသနာေတာ္မွာ ရယူႏုိင္ၾကပါေစဟု မဟာသမယ အခါေတာ္ေန႕မွာ မဟာဓမၼပတၳနာဆု ေကာင္းစြာ ေတာင္းလုိက္ရပါေၾကာင္း သူေတာ္ေကာင္း အေပါင္းတုိ႕။
နဟိေ၀ေရန ေ၀ရာနိ၊
သမၼႏီ ၱဓ ကုဒါစနံ။
အေ၀ေရန စ သမၼႏိ ၱ၊
ဧသ ဓေမၼာ သနႏၱေနာ။
ဤေလာက၌ ရန္တုိ႕သည္ ရန္တုံ႕ျပန္ျခင္းျဖင့္ ၿငိမ္းရုိးထုံးစံ မရွိၾကေပ။ ရန္တုိ႕သည္ ရန္တုန္႕ျပန္မႈ မျပဳၾကမွ ၿငိမ္းရုိးထုံးစံ ရွိၾကကုန္၏။ ဤသေဘာသည္ ေရွးရုိး ေရွးေဟာင္း သူေတာ္ေကာင္း က်င့္စဥ္ျဖစ္၏။
Hatreds never cease through hatred in this world; through love alone they cease. This is an eternal law.
သုသုခံ ၀တ ဇီ၀ါမ၊
ေ၀ရိေနသု အေ၀ရိေနာ။
ေ၀ရိေနသု မႏုေႆသု၊
၀ိဟရာမ အေ၀ရိေနာ။
ရန္ျပဳၾကသူ လူတုိ႕အလယ္၌ ရန္မျပဳၾကေသာ ငါတုိ႕သည္ အလြန္ ခ်မ္းသာစြာ အသက္ရွင္ၾကရကုန္၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ရန္ျပဳၾကသူ လူတုိ႕အလယ္၌ ရန္မျပဳဘဲ ေနၾကပါကုန္စုိ႕။

သီတဂူစမ္းလပမာ ခ်မ္းျမသာယာရွိၾကပါေစ။
အဓိပတိ ဆရာေတာ္
သီတဂူ ဗုဒၶတကၠသိုလ္