Tuesday, July 26, 2016

မဟာရ႒နိဒါန္း (၃) ဘံုေဘ

ဘံုေဘၿမိဳ႕သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ၾကီးျဖစ္သည့္အျပင္ စီးပြားေရး အခ်က္အျခာက်ေသာ ၿမိဳ႔လည္းျဖစ္သည္။ ကမၻာ့လူဦးေရး အမ်ားဆံုးေသာၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား စရင္တြင္လည္းပါဝင္ေလသည္။ ေရွးယခင္က ဂုဂ်ာရတ္ျပည္နယ္အတြင္း ပါဝင္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ မာရသီ ဘာသာစကား ေျပာဆိုေသာ ၿမိဳ႕ျဖစ္ရကား မဟာရ႒ျပည္နယ္အတြင္း ပါဝင္ခဲ့ေလသည္။ အိႏၵိယအေနာက္ကမ္းရိုးတမ္းေပၚဝယ္ ကၽြန္း (၇) ခုကိုု စုစည္း ၿမိဳ႕တည္ရာမွသည္၊[1] အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ေရာက္ရွိလာေသာ ဘံုုေဘသမိုုင္းကိုု ေျပာရလ ွ်င္ ရွည္လ ွ်ာေထြးျပာလြန္ေတာ့သည္။ ေက်ာက္ေခတ္ကာလကတည္းကပင္ လူသားတို႔ စတင္အေျခခ်ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း မာရသီတံငါးသည္မ်ားကိုသာ ကၽြန္းေပၚဝယ္ အစအဦး ဓါးမဦးခ်သူမ်ားဟူ သတ္မွတ္ၾကေလသည္။
ဘံုေဘၿမိဳ႕သည္ ေမာရိယေခတ္ အစၥလမ္ေခတ္ ေပါတီဂီ ျဗီတိသွ် အစရွိေသာ ေခတ္အဆက္ဆက္ကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္။ 1st century BCE ကတည္းကပင္ ဘံုေဘၿမိဳ နလေစာပရ “Nala Sopara” (ဗာဟိရဒါရုစရိယမေထရ္ ေရေမွ်ာကမ္းတင္ရာ) ဆိပ္ကမ္းသည္ ေရာမအင္ပါယာႏွင့္ ကူသန္းေရာင္ဝယ္ရာ အဓိက ဆိပ္ကမ္းႀကီးတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ေလသည္။
3rd century BCE, အခ်ိန္က ေမာရိယအင္ပါယာလက္ေအာက္ ေရာက္ရွိစဥ္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဟိႏၵဴဝါဒမ်ား ထြန္းကားရာ အဓိက ေနရာျဖစ္ခဲ့သည္။ (ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ပါဋလိပုတ္ ျဖစ္သည္) လည္းေကာင္း သံုုးရာစု အလယ္ပိုင္းႏွစ္မ်ားတြင္ ကန္ဟာရီ  “Kanheri Caves” လွိဳင္ဂူႀကီးမ်ားကို ဖန္တီးကာ (ယခုဘံုေဘၿမိဳ႕အလယ္ ေတာအုပ္အတြင္း) ဗုဒၶရဟန္းေတာ္မ်ား၊ စာေပပညာရွင္းမ်ားျဖင့္ အထူးစည္ကားခဲ့ေလသည္။
185 BCE ခန္႔တြင္ ေမာရိယ အင္ပါယာဇာတ္သိမ္းၿပီးေနာက္၊ သတၱဝါဟနအင္ပါယာ “Satavahanas” ေအာက္ၾကေရာက္ၿပီး၊ လည္းေကာင္းမင္းဆက္မ်ား ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ၾကျပန္သည္။ (ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ အႏၱရာပရာေဒရွ္စ္ ျပည္နယ္မွ အမရဝတီ ႏွင့္ ယခု ပူေနးၿမိဳ႕အနီးမွ ဂ်ဴနားၿမိဳ႕ တို႔ျဖစ္သည္)။ လည္းေကာင္းမင္းဆက္မ်ားသည္လည္း ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာတို႔ကိုု ခ်ီးေျမွာက္ ေထာက္ပံ့ခဲ့ေလသည္။
သတၱဝါဟန ေခတ္ ကုန္ဆံုးခ်ိန္ 250 CE မွသည္ ေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ဟိႏၵဴမင္းဆက္မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ၾကျပန္သည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္လည္း၊ လည္းေကာင္း သတၱဝါဟန မင္းဆက္မ်ားႏွင့္အတူ ေပ်ာက္ဆံုုးခဲ့ေလသည္။ ဗုဒၶလိုင္ဂူမ်ားအတြင္းမွ ေစတီ (ထူပ) မ်ားကိုလည္း သ်ီဝလိဂၤ (ဟိႏၵဴတို႔၏နတ္ဘုရား) အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကေလသည္။ (သေဗၺသခၤါရာ အနိစၥာ ဟု ႏွလံုးသြင္းယံုုမွတပါး အျခားမရွိပါေလ)
ဟိႏၵဴမင္းဆက္တို႔က်ဆံုုးခ်ိန္ ၁၃၄၈ မွသည္ ၁၅၃၄ အထိ) ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ နီးပါး ဂုဂ်ာရတ္ မြတ္စလင္ ဘုရင္မ်ားလက္ေအာက္၊ ၁၅၃၄ ခုုႏွင္တြင္ ေပၚတူဂီ လက္ေအာက္ ေရာက္ရွိၿပီး၊ စက္ရံုုမ်ား တည္ေဆာက္ေလသည္။ ထို႔အျပင္ စပိန္၊ ဒါခ်္၊ အဂၤလိပ္ ကုန္သည္မ်ား ေရာက္ရွိခဲ့ေလသည္။ ၁၆၁၂ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ေပါတူဂီႏွင့္ အဂၤလန္တို႔ ဘံုေဘပိုင္ဆိုင္ေရးအတြက္ စစ္ပြဲအၾကီးအက်ယ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၆၅၉ ခုုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား ဘံုေဘကို သိမ္းပိုက္ႏိုုင္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အျခားေသာ အဟာရ႒ျပည္နယ္ အစိတ္အပိုု္င္းတို႔ကို သွ်ီဝႀကီးဘုရင္က မြတ္စလင္ဘုရင္မ်ားကို တိုက္ထုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခါ၊ တန္ခိုုးထြာလ်က္ ရွိေလသည္။ ေနာက္ပိုုင္းႏွစ္မ်ားတြင္ အဂၤလိပ္တို႔က အိႏၵိယ တႏိုုင္ငံလံုးကိုပင္ အုုပ္ခ်ဳပ္သြားေလသည္။ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္တြင္ ဘံုုေဘၿမိဳ႕သည္ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္မ်ား၊ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ား၊ မီးရထား ကားလမ္းႀကီးမ်ားျဖင့္ အထူး စည္ပင္တိုးတက္ခဲ့ေလသည္။
(ဆက္ပါဦးမည္)

No comments:

Post a Comment